Parižde Türkmenistanyň energiýa pudagynyň daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek üçin halkara forum (TEIF 2024) geçirilýär. ABŞ-nyň Türkmenistandaky ilçihanasynyň ykdysady bölüminiň başlygy Edward Braýan forumdaky täsirleri bilen paýlaşdy.
- Edward Braýan, Türkmenistanyň energiýa pudagyna daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmek üçin Halkara foruma ilkinji gezek gatnaşmagyňyz dälmi?
- Hawa. Mende öň şuňa meňzeş forumlara, esasanam Türkmenistanda, Londonda we Dubaýda geçirilen forumlara gatnaşmak miýesser etdi. Şonuň üçin bu waka meniň üçin täze däl.
- Onda häzirki forumyň işini deňeşdirmäge we baha bermäge mümkinçiligiňiz barmy we täsirleriňiz nähili?
- Täsirlerimi bir söz bilen aýdyp bilerin - bu dynç alyş! Forumy gurnaýjylary bu möhüm çäräni ýokary derejede geçirendigi bilen gutlaýaryn. Aýratynam çykyş edýänçileriň gaty ýokary derejedigini belläsim gelýär.
- Siziň pikiriňizçe, bu forumda ara alnyp maslahatlaşylan haýsy meseleler has möhüm?
- Elbetde, halkara senagat ýygnagynyň gün tertibindäki ähli meseleler örän möhümdir. Diňe Türkmenistanyň geljegi uly energiýa bazaryna girmek isleýän halkara kompaniýalaryny däl, eýsem iri halkara guramalarynyň we gurluşlarynyň wekillerini hem öz içine alýan foruma gatnaşyjylaryň köpdüginiň subutnamasydyr.
Bu mesele boýunça dünýäniň iň gowy hünärmenlerini ýygnan “Uglewodorod önümçiliginden metanyň we kömürturşy gazynyň zyňyndylaryny azaltmak” atly panel çekişmesini aýratyn bellärdim. Bu hakyky meseleleriň näderejede möhümdigini we olary çözmekde Türkmenistan hökümetiniň näderejede jogapkärdigini görkezýär. Bu, esasanam Türkmenistanyň Prezident Serdar Berdimuhamedowyň Metany azaltmak boýunça global borçnamasyna goşulmagy baradaky beýanynyň çäginde möhümdir.
- Siziň pikiriňizçe Pariž forumy nähili tapawutlanýar?
- Meniň pikirimçe, forumy Parižde geçirmek Türkmenistanyň dürli ýurtlar bilen hyzmatdaşlyga uly gyzyklanma bildirýändiginiň alamatydyr. Galyberse-de, Pariž dürli ýurtlardan, şol sanda Amerikanyň kompaniýalaryndan gatnaşyjylar üçin örän amatly ýer. Pariž forumy kompaniýalarymyza mümkin bolan türkmen hyzmatdaşlary bilen duşuşmak we hökümet işgärleri bilen netijeli duşuşyklar geçirmek üçin ajaýyp mümkinçilik döretdi.
Pariž forumynyň çäginde alyp barýan gatnaşyklarymyzyň Amerikan kompaniýalarynyň Türkmenistanyň energiýa pudagyny ösdürmäge gatnaşmagyna sebäp boljakdygyna ynanýaryn.
- Dogry belläp geçişiňiz ýaly, forum gatnaşyjylaryň sanyny ep-esli giňeltdi we oňa has abraýly halkara gurluşlary gatnaşýar. Bu gyzyklanmanyň sebäbi näme?
- Türkmenistanyň ykdysadyýetiniň nebit-gaz, energiýa, ulag we aragatnaşyk pudaklaryna göni daşary ýurt maýa goýumlaryny çekmäge gönükdirilen ýöriteleşdirilen halkara forumyň platformasy, Amerikanyň we beýleki halkara kompaniýalarynyň ösüşi üçin mümkinçiliklerine baha bermek üçin iň oňat mümkinçilikdir. Türkmenistanyň bu sebitlerinden, “Turmengaz döwlet konsern” we “Türkmennebit” energiýa çeşmeleriniň önümçiligini artdyrmak üçin ileri tutulýan ugurlary öwrenmegidir. Bularyň hemmesi Türkmenistan bilen hyzmatdaşlygyň ösmegine itergi berýär.
- Forumy gurnaýjylara islegleriňiz.
- Her täze forumyň güýçlenmegi üçin has gowy, has täsirli we has peýdalydyr. Guramaçylar delegatlaryň öndürijilikli işi, ýygnaklary we dynç alyşy üçin zerur bolan ähli nokatlary göz öňünde tutup, gaty gowy iş etdiler. Bu ajaýyp, ýöne biraz gynanýaryn, sebäbi şu ýylda meniňTürkmenistandaky işim gutarýar we şunuň ýaly uly we geljegi uly pudak çäresine ýene bir gezek gatnaşmak mümkinçiligimim bolmazlygy.
- Sag bol, jenap Braýn. Türkmenistandaky tabşyrygyňyzy tamamlandan soň hem dürli ugurlar boýunça we ilkinji nobatda energiýa pudagyndaky ýurtlarymyzyň arasyndaky hyzmatdaşlygy giňeltmek ugrundaky işleriňizi dowam etdirmegiňizi arzuw edýäris.
