Türkmenistan möhüm taryhy senäniň - Garaşsyzlygynyň 34 ýyllygynyň bosagasynda durýar. Özbaşdak ösüş döwründe ýurt dürli ugurlarda, esasan-da durmuş-ykdysady ösüşde uly üstünlikleri gazandy. Nebit-gaz pudagy, döwletiň ykdysady garaşsyzlygyny üpjün etmekde aýratyn orny eýeleýär.

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda Türkmenistan ýangyç-energetika toplumyny hemmetaraplaýyn ösdürmek strategiýasyny amala aşyrýar, bu strategiýa ýurduň dünýä energiýa ulgamyna goşulmagyna gönükdirilendir. Nebit we gaz pudagyndaky iri maýa goýum taslamalary diňe bir ykdysadyýeti güýçlendirmek bilen çäklenmän, sebitde we dünýäde durnuklylyga we howpsuzlyga goşant goşýar.

Tebigy baýlyklara baý bolan Türkmenistan dünýäniň öňdebaryjy nebit-gaz kompaniýalary we maliýe edaralary bilen hyzmatdaşlygy işjeň ösdürýär, önümleriniň iberilýän geografik çägini giňeldýär. Döwlet energiýa strategiýasynyň möhüm bölegi tebigy gazyň daşalmagynyň ugurlarynyň köpugurlylygynyň üpjün edilmegidir, bu bolsa milli mümkinçilikleri has netijeli peýdalanmaga we beýleki ýurtlaryň energiýa abadançylygyna goşant goşmaga mümkinçilik berýär.

Türkmenistan halkara giňişliginde energiýa howpsuzlygy meselelerinde işjeň orny eýeleýär, ähli milletleriň durnukly ösüşi üçin ygtybarly, elýeterli we ekologiýa taýdan arassa energiýa çeşmeleriniň ähmiýetini nygtaýar. Bu pikirler BMG-niň forumlarynda gaýtalanyp aýdylýar we halkara çözgütler görnüşinde dünýä jemgyýetçiliginiň goldawyny alýar.

Ileri tutulýan taslamalaryň hatarynda – energiýa serişdeleriniň goňşy ýurtlara iberilmegini üpjün edýän uly gaz geçirijileriň taslamalarynyň durmuşa geçirilmegi bar, bu bolsa ykdysady we syýasy hyzmatdaşlygy berkidýär. Gaz geçiriji infrastrukturasynyň ösdürilmegine aýratyn ähmiýet berilýär, ol ýurtda daşalmanyň bitewi ulgamyny döredýär we eksporta mümkinçilikleri artdyrýar.

Içerki çig mal binýadyny ösdürmek, täze ýerasty baýlyklary tapmak we uglewodorotlaryň önümçiligi hem-de gaýtadan işlenişi üçin döwrebap tehnologiýalary ornaşdyrmak hem möhüm ugur bolup durýar. Bu işlerdäki hem milli, hem halkara kompaniýalar gatnaşýar, bu tejribe alyşmaga we innowasiýalary ornaşdyrmaga itergi berýär.

Şeýle hem Türkmenistan nebit we gazyň çuňňur gaýtadan işlenmegi önümçiligini işjeň ösdürýär, eksport önümleriniň görnüşlerini giňeldýär, ýokary hilli we ekologiýa howpsuzlygy standartlaryny goldaýar. Nebiti gaýtadan işlemek zawodlaryny döwrebaplaşdyrmak we täze kärhanalary gurmak iş orunlaryny döretmäge we milli ykdysadyýetiň ösmegine itergi berýär.

Ýurt tebigy baýlyklary peýdalanmakda daşky gurşawy goramagyň, energiýa tygşytlaýjy tehnologiýalary ornaşdyrmagyň we gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerini ösdürmegiň uly ähmiýetini berýär. Bu, ekologiýa täsirini azaldmaga we energiýa pudagynyň durnuklylygyny ýokarlandyrmaga gönükdirilen halkara başlangyçlarda we anyk taslamalarda öz beýanyny tapýar.

Türkmenistan energiýa, innowasiýalar we durnukly ösüş bilen baglanyşykly möhüm meseleleri ara alyp maslahatlaşýan halkara konferensiýalara we forumlara işjeň gatnaşýar. Bu çäreler iş gatnaşyklaryny berkidýär we milli ýangyç-energetika toplumyna maýa goýumlary çekmäge ýardam berýär.

Döwlet nebit-gaz konsernleriniň Türkmenistanyň esasy baýramy — Garaşsyzlyk güni mynasybetli geçirilýän ýyllyk ykdysadyýet üstünlikleriniň sergisine gatnaşmagy aýratyn üns bermäge mynasypdyr. Bu giň gerimli sergi möhüm senäniň öňüsyrasynda geçirilip, milli ykdysadyýetiň gazananlaryny görkezýär we döwletde amala aşyrylýan möhüm jemgyýet-syýasy hem-de medeni-ynsanperwer özgertmeleri görkeýär.

Serginiň ekspozisiýalary döwlet maksatnamalarynyň we innowasion taslamalaryň çäginde milli ykdysadyýetiň pudaklaryny döwrebaplaşdyrmak we köpugurly ösdürmek prosesini jikme-jik görkezýär. Bu ýerde aýratyn orun nebit-gaz pudagyna degişlidir. Türkmenistanyň uglewodorod serişdeleriniň gorlary boýunça dünýäniň öňdebaryjy ýurtlarynyň hataryna girýändigi belli. Şonuň üçin nebit-gaz senagatyny ösdürmek ykdysadyýetiň binýatlaýyn pudaklarynyň biri hökmünde uly ähmiýete eýedir. Ýakynda geçirilen sergi ýurdumyzyň bu ugurda gazananlaryny giňden görkezdi. «Türkmengaz», «Türkmennebit» Döwlet konsernleriniň we «Türkmengeologiýa» döwlet korporasiýasynyň stendlerinde uglewodorod serişdeleriniň çykarylyşynyň we gaýtadan işlenişiniň ösüş dinamikasy, şeýle hem öndürilen önümleriň nusgalary görkezildi.

Türkmenistanyň Prezidenti Serdar Berdimuhamedow nebit-gaz toplumy ýurduň ykdysady durnuklylygynyň we gülläp ösüşiniň binýady bolup durýandygyny nygtaýar. Şu ugurda eksport ugry giňeltmek we önümçilige maýa goýmak taslamalary döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugrudygyny belläp geçýär.

Möhüm senäniň öňüsyrasynda ýurt energetika uguryndaky gazananlaryna eýerip, ykdysady garaşsyzlygy we durnukly ösüşi üpjün etmekde täze belentliklere tarap ynamly gadam basýar. Nebit-gaz pudagynyň işgärleri milli jemgyýetiň möhüm bölegi hökmünde baýramçylyklary guwanç we tolgundyryjy ruh bilen garşy alýarlar, Watanyň we bütin halkyň bähbidine zähmet çekmegi dowam etdirmäge taýýarlyk bilen belleýärler.

Serdarmyrat Gurbanmyradow

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika institutynyň mugallymy