Her bir hal­kyň bag­ty­ýar­ly­gy ra­ýat­la­ryň bag­ty­nyň je­min­den ha­syl bol­ýar. Se­bi­tiň aba­dan­çy­ly­gy hem on­da ýer­le­şen her bir döw­le­tiň gül­läp ösü­şin­den ke­ma­la gel­ýär. Bi­ta­rap Türk­me­nis­ta­nyň goň­şy Ow­ga­nys­ta­nyň dün­ýä ho­ja­lyk gat­na­şyk­lar ul­ga­myna my­na­syp go­şu­lyş­ma­gy üçin ulagkom­mu­ni­ka­si­ýa, lo­gis­ti­ka tas­la­ma­la­ry­ny ama­la aşyr­mak bo­ýun­ça ba­şy­ny baş­lan iş­le­ride şu asyl­ly mak­sa­da ýet­mä­ge gö­nük­di­rilen­dir. Pe­der­le­ri­mi­ziň «Ýo­da­lar ýo­la el­ter, ýol­lar — ile» di­ýen pa­ra­sat­ly söz­le­ri bu gün­ki gün Gah­ry­man Ar­ka­da­gy­my­zyň we Ar­ka­dag­ly Gah­ry­man Ser­da­ry­my­zyň tagal­la­la­ry bi­len yzy­gi­der­li iler­le­dil­ýän öza­ra bäh­bit­li hyz­mat­daş­lyk gat­na­şyk­la­ry­nyň, se­bit, dün­ýä äh­mi­ýet­li iri tas­la­ma­la­ryň my­sa­lyn­da aý­dyň açyl­ýar. Şo­ňa gö­rä, 11nji sent­ýabr­da türk­menow­gan ser­he­din­de ener­ge­ti­ka, ulagkom­mu­ni­ka­si­ýa, lo­gis­ti­ka des­ga­la­ry­nyň işe gi­ri­zil­me­gi we gur­lu­şy­gy­na ba­dal­ga be­ril­me­gi my­na­sy­bet­li ge­çiri­len da­ba­ra­lar hem «Pä­himpaý­has um­ma­ny Mag­tym­gu­ly Py­ra­gy» şy­ga­ry as­tyn­da geç­ýän şu ýy­lyň mö­hüm wa­ka­la­ry­nyň ha­ta­ryn­dan aý­ra­tyn orun al­dy.

Mä­lim bolşy ýaly, dünýä jemgyýetçiligi ýurdumyzyň ählumumy howpsuzlygy, durnukly ösüşi üpjün etmek, daşky gurşawy goramak, ykdysadyýetiň pudaklarynda, energetika, ulag ulgamlarynda hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça sebit we halkara ähmiýetli başlangyçlaryny doly goldaýar. Türkmenistanyň oňyn teklipleri Birleşen Milletler Guramasynyň Kararnamalarynda, beýleki möhüm resminamalarda öz beýanyny tapýar. Häzirki wagtda türkmen tarapy Milletler Bileleşigi bilen bilelikde jemi 40-dan gowrak taslamany durmuşa geçirýär. Şu ýylyň sentýabrynda öz işine başlan BMG-niň Baş Assambleýasynyň 79-njy sessiýasynda ýurdumyzyň ileri tutýan garaýyşlarynyň hatarynda parahatçylygy we howpsuzlygy berkitmek meseleside wajyp ugurlaryň hatarynda görkezilýär. Şolaryň arasynda Ählumumy energetika howpsuzlygy we durnukly ösüş boýunça hyzmatdaşlygy bileleşigini döretmek başlangyjy hem bar. Onuň çäklerindäki hyzmatdaşlygyň esasy wezipesi hemmeler üçin ygtybarly, durnukly energiýany elýeterliligini üpjün etmäge gönükdirilen maksatlary bölünmezliginden we özara baglanyşyklydygyndan ybaratdyr. Hormatly Prezidentimiziň sanly ulgam arkaly ak pata bermeginde, Gahryman Arkadagymyzyň gatnaşmagynda Türkmenistan — Owganystan — Pakistan — Hindistan gaz geçirijisini taslamasyny Arkadagyň ak ýoly bilen Serhetabat — Hyrat gazgeçirijisini gurluşyk işlerine badalga berilmegi, Türkmenistan — Owganystan — Pakistan elektrik geçirijisiniň taslamasynyň birinji tapgyryny durmuşa geçirmegiň çäklerinde Hyratda ýerleşýän «Nur-el-Jahad» elektrik bekediniň işe girizilmegi, Mary welaýatynda geçirijilik ukyby 30 milliard kub metre deň bolan «Şatlyk-1» gaz gysyjy desgasynyň düýbüniň tutulmagy hem energetika, ulagkommunikasiýa ýaly wajyp ugurlarda türkmen-owgan gatnaşyklarynyň barha işjeleşýändigini aýdyň görkezýär. Ýeri gelende, «Nur-el-Jahad» söz düzüminiň «Minnetdarlygyň ýagtysy, yşygy, tagallalaryň nury» diýmegi aladýandygyny bellemek gerek. Munuň özi owgan tarapynyň türkmen halkyna çäksiz hoşallygynyň nyşanydyr. Ulag-kommunikasiýa pudagy ählumumy ykdysadyýetiň möhüm düzüm bölekleriniň biridir. Ol dünýä hojalyk gatnaşyklarynyň durnuklylygyna, deňagramlylygyna gönüden-göni täsir edýär we Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmekde wajyp orny eýeleýär. Häzirki şertlerde ulag diplomatiýasynyň ähmiýeti barha artýar. Şunuň bilen baglylykda, “Türkmenistanyň 2022 — 2025-nji ýyllar üçin ulag diplomatiýasyny ösdürmegiň Maksatnamasy” üstünlikli durmuşa geçirilýär. Ýurdumyzyň amatly geografik ýerleşişi sebitde özara bähbitli söwda-ykdysady gatnaşyklary ösdürmekde milli ulag-logistika mümkinçiliklerini netijeli ulanmaga ýardam berýär. Çünki Türkmenistan yklymy esasy halkara ýollarynyň çatrygynda, Ýewropa bilen Aziýanyň arasyndaky aragatnaşyk akymynyň merkezinde ýerleşýär. Şonuň üçin döwletimiz geoykdysady strategiýasynda häzirki zaman ulag-kommunikasiýa infrastrukturasyny döretmäge aýratyn üns berip, beýleki döwletler bilen bilelikde iri sebit we yklymara taslamalary durmuşa geçirýär. Serhetabat — Turgundy demir ýol geçelgesini türkmen-owgan serhedinde uzynlygy 177 metrlik demir ýol köprüsiniň gurulmagy, “Lazurit” geçelgesiniň möhüm merkezleriniň birine öwrüljek «Turgundy» demir ýol bekediniň «gury portunda» ammarlar toplumynyň, Turgundy — Hyrat demir ýolunyň birinji tapgyrynyň Turgundy — Sanabar böleginiň, Serhetabat — Hyrat optiki-süýümli aragatnaşyk geçirijisiniň gurluşyk işlerine badalga berilmegi-de munuň anyk mysallarydyr. Bu, öz gezeginde, Beýik Ýüpek ýoluny täze taryhy şertlerde gaýtadan dikeltmek boýunça netijeli işleri alnyp barylýandygyny hem görkezýär. Türkmenistanyň deňze çykalgasy bolmadyk Owganystan üçin döredýän şeýle ajaýyp mümkinçilikleri goňşy döwletiň dünýäniň hojalyk gatnaşyklar ulgamyna goşulyşyp, ykdysady taýdan galkynmagyna ýardam berýär. Munuň özi dostlukly owgan halkynyň abadan durmuşyny üpjün etmek boýunça döwletimiziň alyp barýan syýasatynyň ynsanperwerlige ýugrulandygyndan habar berýär. Bularyň ählisi dünýä döwletleri üçin nusgalyk işler bolup, Durnukly ösüş maksatlaryna hem laýyk gelýär. Sebäbi bu ählumumy maksatlar hiç kimi yzda galdyrmazlygy ugur edinýär. Şoňa görä, hormatly Prezidentimiziň halklary jebisleşdirip, dostlukly gatnaşyklara ýol açýan ynsanperwer syýasaty, parahatçylyk söýüjilik, dostluk ýörelgelerini dabaralandyrýan başlangyçlary sebitde we dünýäde ählumumy howpsuzlygyň täze arhitekturasyny kemala getirmek maksadyna gönükdirilendir. Bitarap döwletimiziň syýasatda, ykdysadyýetde, durmuş-medeni ugurlarda gazanýan üstünlikleri, dünýä giňişliginde eýeleýän mynasyp derejesi bolsa Milli Liderimiziň ynsanperwer işlerinden gözbaş alýar. 11-nji sentýabrda şaýat bolan taryhy wakalarymyz hem Gahryman Arkadagymyzyň ynsanperwerlik, sahawatlylyk ýolunyň alyslara uzap, hemmeleriň kalbynda çuňňur hoşallyk döredýändigini ýene bir gezek açyp görkezdi. Ýeri gelende bellesek, türkmen-owgan serhedinde Arkadagyň ak ýoly bilen Serhetabat — Hyrat gaz geçirijisini, elektrik, ulag we aragatnaşyk ulgamlarynyň gurluşygyna badalga berilmegi mynasybetli, döwlet Baştutanymyzyň Buýrugyna laýyklykda, Gurbanguly Berdimuhamedow adyndaky Howandarlyga mätäç çagalara hemaýat bermek boýunça haýyr-sahawat gaznasynyň hasabyna goňşy Owganystana ynsanperwerlik kömegi iberildi. Şol ýükler çaga iýmitinden, azyk önümlerinden, bugdaýdan, senagat önümlerinden, ýangyç serişdelerinden ybarat boldy. Munuň özi ýurdumyzyň Owganystana köp ýyllaryň dowamynda goldaw bermek boýunça alyp barýan işleriniň dowamy bolmak bilen, türkmen we owgan halklarynyň arasynda däbe öwrülen dost-doganlyk, hoşniýetli goňşuçylyk gatnaşyklarynyň binýadyny has-da berkitmäge goşantdyr. Türkmen halkyna mahsus şeýle ynsanperwer häsiýet häzirki döwürde alnyp barylýan giň möçberli özgertmeleriň mazmunynda aýdyň beýanyny tapyp, döwletlilik ýörelgelerimizi mundan beýläk-de pugtalanmagyna itergi berýär. Goý, Zemin halklaryny dostluga, özara ynanyşmaga çagyrýan Gahryman Arkadagymyzyň, bu asylly ýoly mynasyp dowam etdirýän hormatly Prezidentimiziň janlary sag, belent başlary aman, umumadamzat ähmiýetli beýik işleri hemişe rowaç bolsun!

Ruslan JUMAÝEW, Türkmen döwlet maliýe institutynyň uly mugallymy.

çeşme: "Türkmenistan gazeti"